EKOMUZEA
Ekomuzeum to sieć rozproszonych w terenie obiektów, które tworzą "żywą" kolekcję obrazującą wartości przyrodnicze i kulturowe regionu oraz dorobek jego mieszkańców. Wyjątkowy charakter regionu jest prezentowany jako wypadkowa warunków naturalnych i działalności ludzi, historycznej i obecnej.
Koncepcja ekomuzeów rozwinęła się w Europie jako nowy pomysł na prezentowanie i interpretację dziedzictwa poza muzealnymi gablotami - dziedzictwa, które każdy może przeżyć w sposób autentyczny i poznawczy. Ekomuzea tworzą specjaliści zajmujący się naukowo dziedzictwem kultury i przyrody wspólnie ze społecznościami lokalnymi.
Na zielonych szlakach - greenways powstały już dziesiąstki ekomuzeów, które z jednej strony w świetny sposób uzupełniają ofertę turystyczną, a z drugiej strony przyczyniają się do eksponowania i zachowania lokalnej unikalności miejsca oraz budowania i wzmacniania tożsamości kulturowej i społecznej.
Przykłady Ekomuzeów na zielonych szlakach greenways:
- Ekomuzeum Trzy Kultury oraz Ekomuzeum "W krainie Bojków" w Bieszczadach na szlaku Zielony Rower: http://lutowiska.pl/ekomuzeum-w-krainie-bojkow
- Ekomuzeum Cysterskie i inne Ekomuzea Donośląskie w Lubiążu na Szlaku Odry: http://www.lubiaz.pl/turystyka/ec/zasoby
źródło: Barbara Kazior w: „Zielone szlaki greenways. Praktyczny poradnik” (red. Dominika Zaręba) Fundacja Partnerstwo dla Środowiska, Kraków-Brno, 2007 zob pdf
WIOSKI TEMATYCZNE
Nowym pomysłem na wyróżnienie terenów wiejskich, budowanie współpracy społecznosci lokalnych i tworzenie ciekawej oferty turystycznej, opartej o doznania, są wioski tematyczne.
"Jednym ze sposobów na znalezienie miejsca dla mieszkańców wsi w zmieniającej się gospodarce jest tworzenie wiosek tematycznych, czyli takich, których rozwój podporządkowany jest wiodącej idei, tematowi. Wieś dzięki temu staje się wyróżnialna i jedyna w swoim rodzaju. Wieś koncentrująca się na określonym kierunku, temacie rozwoju, w porównaniu z innymi wsiami o podobnym stanie wyjściowym, rozwija się lepiej pod względem gospodarczym i społecznym. We wsi takiej wzrasta też poziom optymizmu" - pisze Wacław Idziak.
Pierwsze wioski tematyczne powstały w województwie zachodnio-pomorskim, ale w różnych zakątkach kraju tworzą się nowe inicjatywy. Na zielonych szlakach - greenways - jednym z aktywnych miejsc są małopolskie wioski na Busztynowym Szlaku w gminie Lanckorona (np. Jastrzębia - Wioska Trzech Wionków).
źródło: http://www.wioskitematyczne.org.pl , Wacław Idziak, "Wymyślić wieś od nowa. Wioski tematyczne", Koszalin 2008.
